Zabytki Królika Wołoskiego

Tutaj przedstawimy pamiątki po pięknej, a dziś już nieistniejącej miejscowości.

Do dziś w Króliku Wołoskim przetrwały ciekawe zabytki kultury materialnej Łemków. Przedstawimy je krótko tutaj*:

Cerkiew p.w. Przeniesienia Relikwii Świętego Mikołaja.

Świątynię wzniesiono w 1843 roku. Jest to cerkiew murowana z kamienia rzecznego, kryta jedno

kalenicowym dachem, obitym blachą. Dach zwieńczony jest trzema 8 - bocznymi wieżyczkami  z niby latarniami, również obitymi blachą. Cerkiew nie jest orientowana - sanktuarium jest wyjątkowo skierowane na zachód. Oddzielone jest od nawy murem z trzema arkadami - dawniej tutaj znajdował się ikonostas. Do dziś zachowała się tylko tęcza nad owymi arkadami. Na owej Jest to świątynia dwudzielna. Nad wejściem jest chór wsparty na dwóch filarach. Obecnie cerkiew jest nieużytkowana, poważnie zniszczona - czeka na remont.

Dzwonnica parawanowa. 

Stoi niemal przed wejściem do cerkwi. Jest murowana z kamienia rzecznego, kryta dachem zwieńczonym blaszaną kopułką - cebulą.. Dawniej posiadała trzy dzwony. Dzwony jednak po wysiedleniach zaginęły. Dzwonnicę w sierpniu 2015 roku odrestaurowano, otynkowano, wymieniono dach, i odtworzono kopułkę.

Cmentarz łemkowski. 

Jest wyjątkowo dobrze zachowany, m. in. za sprawą Stanisława Krycińskiego, który przeprowadził wraz z grupą "Nadsanie" remont obiektu w 1996 roku. Zachowało się na cmentarzu kilkadziesiąt kamiennych krzyży i nagrobków, wiele z nich w bardzo dobrym stanie. Krzyże są w większości dziełem tutejszych kamieniarzy. W XIX w. istniał tu bowiem ośrodek kamieniarski - surowiec

pozyskiwano z góry Kamień n. Jaśliskami bądź z Klimkówki k. Rymanowa. Tutejsze krzyże bardzo różnią się od tych z sąsiednich miejscowości. Niektóre wręcz zaskakują formą. Najstarszy pochodzi z 1874 roku. Na cmentarzu znajduje się kostnica, jednak jest bardzo zniszczona. Całość otacza mur z dzikiego kamienia, miejscami dobrze zachowany. Dawniej cmentarz ten nazywano Galiwka.

Kapliczka z 1794 roku. 

Jest to najstarsza kapliczka w okolicy. Powstała w 1794 roku, i została ufundowana przez Bazylego Sulika. Związana jest prawdopodobnie z Insurekcją Kościuszkowską, i udziałem w niej tutejszych mieszkańców. Kapliczka zlokalizowana jest prawdopodobnie w miejscu przebiegu dawnego Traktu Węgierskiego. Przemawiają za tym m. in. symbole Anioła Stróża, umieszczane właśnie przy drogach

handlowych. Dawniej na kapliczce były dwa anioły, do dzisiaj ostał się jeden. Kapliczka zbudowana jest z kamienia. Znajduje się jakieś 200 metrów od cerkwi w kierunku południowym, za potokiem, pod okazałym jesionem.

Kapliczka "Necowa".
Idąc szosą w kierunku Jaślisk, około 600 metrów od cerkwi, po lewej stronie za potokiem zobaczymy kolejną kapliczkę. Nazywa się ją Necową kaplicą.  Powstała w XVIII lub XIX wieku. Jest to murowana z cegły i kamienia kapliczka domkowa. Jest pokryta jedno kalenicowym dachem obitym
blachą, Do niedawna kapliczka była obrazem "nędzy i rozpaczy". Jednak w roku 2014 obiekt wyremontował na swój koszt Pan Stefan Stempin - kapliczkę otynkowano, wylano posadzkę.. Zdjęcie obiektu obrazuje stan z 2013 roku.

Około 200 metrów od cerkwi, tuż przy szosie (w kierunku Jaślisk) stoi krzyż przydrożny z 1867 roku. 

Bardziej wnikliwi poszukiwacze odnajdą ślady po dawnej zabudowie mieszkalnej Królika Wołoskiego, spalonej w połowie lat 40 przez sotnię Chrina. Do dziś zachowały się stare, zdziczałe jabłonie, zarosłe podmurówki i zawalone piwniczki kamienne. 

* foto. D. Pawłowska i K. uzik (lemkowyna.blogspot.com). Wszelkie prawa zastrzeżone.